Usypianie niemowląt – mini poradnik dla rodziców

Odpowiednio długi i spokojny sen ma olbrzymi wpływ na zdrowie, a także ogólne samopoczucie każdego człowieka. Niemniej jego rola jest jeszcze większa w przypadku niemowląt. Sen stanowi bowiem jeden z czynników warunkujących prawidłowy rozwój noworodków. W związku z tym każdy rodzic musi zadbać o to, aby jego dziecko spało przez odpowiednio długi czas. Niestety, usypianie niemowlaka może być bardzo problematyczne. Dlatego warto skorzystać ze sprawdzonych metod, które ułatwią ułożenie pociechy do snu. Jakie sposoby są w tym przypadku najskuteczniejsze?

Sen niemowlaka – kilka istotnych faktów

Już od wieków powszechnie znane są bolączki rodziców wynikające z faktu, że ich dzieci sypiają bardzo nieregularnie. Skąd więc bierze się ten pradawny problem? Otóż sen niemowlaka pod wieloma względami różni się od snu dorosłego człowieka. Aby lepiej zrozumieć tę zależność, trzeba wziąć pod uwagę kilka istotnych aspektów.

Pierwszym z nich jest oczywiście sama długość trwania snu. Dziecko przez pierwsze miesiące życia powinno spać od około 16 do nawet 20 godzin na dobę. Oczywiście zalecana długość snu zmienia się wraz z wiekiem. Dla półrocznego niemowlęcia wynosi ona już około 14 godzin, natomiast w przypadku rocznego będzie to mniej więcej 12-13 godzin. Jednakże teoria pozostaje teorią, a rzeczywistość często wygląda zgoła odmiennie. Każde dziecko ma bowiem własne określone zapotrzebowanie na sen. Dlatego nieraz można zaobserwować sytuację, w której niemowlę śpi dłużej lub krócej niż teoretycznie powinno. Na ogół nie jest to jednak powód do zmartwień. Należy pamiętać, że dzieci śpią po prostu wtedy, gdy jest im to potrzebne. Dotyczy to zarówno długości snu, jak i jego pory. Przez pierwsze miesiące życia niemowlęcia można niekiedy spostrzec, że śpi ono głównie w trakcie dnia. Dopiero w okolicy 6 miesiąca życia następuje pewna stabilizacja związana z rozwojem organizmu dziecka. Dochodzi wówczas także do powolnego uregulowania zegara biologicznego, dzięki czemu dziecko powinno niebawem zacząć spać głównie w nocy.

Druga bardzo istotna kwestia to sam przebieg snu. Badanie naukowe wykazały, że niemowlę przez około 50% długości trwania swojego snu znajduje się w tzw. fazie REM. Tymczasem w przypadku dorosłych faza snu głębokiego stanowi jedynie około 20% czasu spędzanego w objęciach Morfeusza. Dlaczego ta informacja ma tak duże znaczenie? Ponieważ dłuższy okres trwania fazy REM powoduje, że dziecko po przejściu w stan snu spokojnego może się wybudzić. Czasami jest to tylko chwilowe przebudzenie, po którym niemowlę ponownie zasypia. Jednakże w innych przypadkach malec może mieć problemy z zaśnięciem, przez co prawdopodobnie zacznie płakać.

Płacz – częsty towarzysz snu niemowlaka

Przy temacie płaczu dziecka warto przejść do trzeciej kwestii, czyli możliwych przyczyn przebudzenia. Zazwyczaj jedyną oznaką świadczącą o przebudzeniu pociechy jest właśnie jej płacz. Rzecz jasna może być on wywołany poprzez różne czynniki. Częstą przyczyną pobudki, zwłaszcza w pierwszych miesiącach życia, jest uczucie głodu. Innym razem niemowlę może wymagać przewinięcia. Jednakże czasami dochodzi do sytuacji, gdy płacz dziecka jest wyłącznie próbą zwrócenia na siebie uwagi lub stanowi wynik wspomnianego problemu z zaśnięciem. Dlatego też w przypadku nieco starszych niemowląt (od około 6-8 miesiąca życia) nie trzeba od razu martwić się płaczem. Jeżeli rodzice mają pewność, że niemowlę zostało nakarmione i przewinięte, należy odczekać kilka minut i dać dziecku możliwość ponownego zaśnięcia. Oczywiście przy dłuższym nieprzerwanym płaczu warto skontrolować, czy z dzieckiem nie dzieje się nic złego. Niektórzy specjaliści zalecają jednak, aby zawsze pamiętać o wspomnianym odczekaniu kilku minut. W przeciwnym wypadku istnieje ryzyko, że dziecko nauczy się zwracać na siebie uwagę poprzez płacz. Wówczas jego łzy będą pojawiać się z naprawdę błahych powodów, co skutecznie uprzykrzy życie rodzicom. W takich sytuacjach brak reakcji może być skutecznym rozwiązaniem, które oduczy niemowlęcia podobnych zachowań. Kluczową funkcję pełni tutaj znajomość własnej pociechy i jej reakcji na różne bodźce.

ABC skutecznego usypiania niemowląt – poradnik dla rodziców

Wychowanie i szeroko rozumiana opieka nad dzieckiem zawsze cechuje się pewną dozą indywidualizmu. Każde dziecko jest przecież nieco inne, a sami rodzice mogą mieć zupełnie odmienne podejście do wielu kwestii. Taka sama zależność dotyczy również usypiania niemowląt. Zapewne wszyscy rodzice mają swoje własne sposoby na to, aby ich malec spokojnie usnął. Z drugiej strony niektórzy mogą zupełnie nie radzić sobie z położeniem niemowlęcia do snu. Niestety, brutalna prawda jest taka, że problemy dziecka ze snem są nieraz zupełnie niezależne od jego rodziców. Nie zawsze najlepsza pościel do łóżeczka czy kocyk minky wystarczą. Na szczęście istnieje kilka skutecznych metod, które pomogą w nieco szybszym ułożeniu niemowlaka do snu. Niektóre sposoby mają charakter doraźny, natomiast inne należy raczej potraktować jako praktykę do codziennego wdrożenia.

O czym warto pamiętać podczas usypiania niemowląt?

1. Stworzenie własnej rutyny przed położeniem dziecka do snu – schematyczne czynności wykonywane przed snem mają wiele zalet. Przede wszystkim lekarze sami zachęcają do stosowania własnego wieczornego rytuału, który będzie dla niemowlęcia oznaką, że nadchodzi czas snu. Zazwyczaj rodzice decydują się na kąpiel i późniejszą pielęgnację skóry dziecka przy użyciu balsamów lub innych środków. Pielęgnacja przed snem pozwala nie tylko uspokoić malca, ale także jest dla niego sygnałem, iż za chwilę zostanie położony do łóżka. Regularne powtarzanie tych samych czynności z pewnością pozytywnie przełoży się nie tylko na sam proces zasypiania niemowlęcia, ale również na długość i jakość jego snu.
2. Usypianie dziecka zawsze o tej samej porze – w przypadku niemowląt nie można mówić o regularnym zegarze biologicznym. Wobec tego rodzice sami powinni zadbać o nauczenie dziecka tego, kiedy nadchodzi moment na sen. Najskuteczniejszym sposobem na wdrożenie takiej rutyny jest codzienne usypianie dziecka o stałej godzinie.
3. Zachowanie empatii i emocjonalnej otwartości – wielogodzinne próby usypiania dziecka mogą z czasem stać się źródłem frustracji. Niestety, jedynie pogłębi ona problem. Badacze przekonują, że dziecko musi czuć zarówno fizyczną, jak i emocjonalną bliskość rodzica. Obydwa te czynniki wpływają na jego rozwój, w tym również na sprawne zasypianie i dobry sen. Dlatego wszelkie negatywne emocje są tutaj niewskazane. Z kolei umiejętność szybkiego opanowywania złości i frustracji będzie nieocenionym wsparciem podczas całego procesu wychowania. Dziecko musi czuć, że rodzic zapewni mu należytą opiekę, dzięki czemu będzie ono znacznie spokojniejsze podczas nocy.
4. Zgaś światło i zasłoń okna – praktycznie każdy rodzaj światła wpływa na zakłócenie procesu wytwarzania melatoniny, czyli hormonu snu. Toteż w trakcie długich letnich dni trzeba pamiętać o zasłonięciu okien podczas usypiania dziecka. Wyjątek stanowią jednak sytuacje, gdy niemowlę zasypia w trakcie dnia. Wówczas pozostawienie światła jest wręcz zalecane, żeby malec nie zaczął mylić dnia z nocą.
5. Pamiętaj o przytulaniu i bliskości fizycznej – naturalnie nie można zapominać o tradycyjnych sposobach usypiania własnej pociechy. Przytulanie wcale nie jest staromodne, ponieważ najnowsze badania potwierdzają zbawienny wpływ bliskości fizycznej na rozwój dziecka. Z tego względu czasami warto przemóc zmęczenie i po prostu przytulić malca, który w ten sposób szybko się uspokoi. Pomocne bywają także inne tradycyjne metody usypiania niemowląt. Powszechnie stosowaną praktyką jest np. śpiewanie dziecku kołysanek. Oczywiście takie metody działają dość indywidualnie, wobec czego warto uważnie obserwować reakcję malca.

Jak widać, skuteczne usypianie niemwoląt wymaga wdrożenia pewnych schematów, które ułatwią mu zaśnięcie. W całym procesie najważniejsze jest to, aby niemowlak zaadaptował się do pewnej powtarzalności. Dobre nawyki zaprocentują w przyszłości, gdy dziecko zacznie spać przede wszystkim w nocy. Warto więc zadbać o kształtowanie właściwych zachowań już na wczesnym etapie życia niemowlaka.